Русская Википедия:Среднекитайский язык

Материал из Онлайн справочника
Перейти к навигацииПерейти к поиску

Шаблон:Язык

Среднекитайский язык Шаблон:Китайский, средневековый китайский язык — название языка Южных и Северных династий, династии Суй, династии Тан и династии Сун, имевшего распространение с VI по X века. Название «среднекитайский язык» используется по аналогии с «древнекитайский язык» и «современный китайский язык».

У среднекитайского языка выделяют ранний и поздний периоды, переход между которыми осуществлялся во время династии Тан. Переход спровоцирован фонетическими изменениями. К примеру, в словаре Цеюнь имеются слова со слогами, в которых есть губные инициали Шаблон:IPA, но губно-зубных инициалией f и v в нём уже нет, хотя они имеются в более раннем (?) Цзиюне. Это означает, что за время, прошедшее между изданием этих двух книг, у среднекитайского изменилась фонетика.

Современный северокитайский язык очень сильно отличается от среднекитайского, однако южнокитайские идиомы сохраняют с ним значительное сходство.

Реконструкции

Современные реконструкции среднекитайского несколько отличаются у разных учёных, хотя отличия незначительны и затрагивают, в основном, гласные звуки. Фонетика среднекитайского хорошо изучена. Так как среднекитайская письменность не связана со звуками речи, напрямую из иероглифов чтение слов понять невозможно. Звучание среднекитайского восстановлено из следующих источников.

Фонетика

В среднекитайском противопоставлялись три серии взрывных согласных: звонкие, глухие и придыхательные. Слог мог оканчиваться на взрывной согласный. В среднекитайском была более развитая система гласных, чем в современном, например, присутствовал звук Шаблон:IPA. Аффрикаты и фрикативы имели трёхуровневую градацию, как в современном путунхуа. Синологи считают, что в среднекитайском были стечения согласных, например, *tr, позже превратившиеся в ретрофлексные согласные в большинстве севернокитайских диалектов.

Инициали

Нижеприведённая таблица содержит восстановленные инициали времён Цеюнь[1].

Примечания:

  • Колонка «Стимсон» приведена не в МФА.
  • Колонка «Бекстер» включает как его собственные обозначения, так и, в случае различий, МФА.
  • Символы Шаблон:IPA и Шаблон:IPA не входят в МФА; они означают либо нёбные взрывы (Шаблон:IPA и Шаблон:IPA), либо смягчённые альвеолярные или зубные взрывы (Шаблон:IPA и Шаблон:IPA).
  • Система Карлгрена основана на вэньяне. В ней имеется несколько ошибок, появившихся из-за произошедших в раннем среднекитайском фонетических изменений. Часть таких изменений была открыта уже после опубликования работы Карлгрена.
Инициаль Карлгрен, Бернхард Ван Ли Дун Тонхэ Ли Жун Шао Жунфэнь Ли Фанкуэй Чжоу Фагао Эдвин Пуллиблэнк Пань Уюнь Уильям Бекстер Хью Стимсон Вхождений в Гуанюнь[2]
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA b 861
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA ph /Шаблон:IPA/ p 654
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA bh 1118
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA m 1109
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA d 614
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA th /Шаблон:IPA/ t 540
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA dh 1022
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA n 303
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA tr /Шаблон:IPA/ dj 403
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA trh /Шаблон:IPA/ tj 309
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA dr /Шаблон:IPA/ djh 482
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA nr /Шаблон:IPA/ n 221
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA tz 775
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA tsh /Шаблон:IPA/ ts 582
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA dz 547
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA s 930
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA z 224
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA tsr /Шаблон:IPA/ jr 233
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA tsrh /Шаблон:IPA/ chr 246
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA dzr /Шаблон:IPA/ jrh 238
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA sr /Шаблон:IPA/ sr 446
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA zr /Шаблон:IPA/ zr 8
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA tsy /Шаблон:IPA/ j 590
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA tsyh /Шаблон:IPA/ ch 240
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA dzy /Шаблон:IPA/ zh 354
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA sy /Шаблон:IPA/ sh 324
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA zy /Шаблон:IPA/ jh 78
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA ny /Шаблон:IPA/ nj 403
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA g 2029
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA kh /Шаблон:IPA/ k 1071
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA gh 716
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA ng /Шаблон:IPA/ ng 830
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA q 1365
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA x /Шаблон:IPA/ x 1112
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA h /Шаблон:IPA/ h 1312
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA h /Шаблон:IPA/ h 335
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA y /Шаблон:IPA/ 966
Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA l 1735

Финали

Структура китайского слога

Файл:Chinese syllable structure.svg

Шаблон:Также Финаль в среднекитайском может содержать необязательные части (полугласный вроде /j/ или /w/ и конечный согласный, например /j/, /w/, /m/, /n/, Шаблон:IPA, /p/, /t/ или /k/). Термины «финаль» и «рифма» строго не определены, разные исследователи определяют их по-разному.

Цеюнь

В Цеюне, словаре рифм, содержится основная масса сведений о среднекитайском. В нём сгруппированы знаки с одинаковым произношением, каждая группа описывается двумя иероглифами: один указывает на чтение инициали, а другой подсказывает как читать рифму (т. н. метод фаньце 反切). В Цеюне для каждой инициали и финали используется несколько омонимичных иероглифов. Цеюнь делит инициали на 95 таблиц, одна таблица на рифму. Описанная система содержит 167 финалей. Сгруппированные финали обычно отличаются только медиалью, или являются чунню (см. ниже).

Юньцзин

В словаре Юньцзин 1150 года выпуска содержатся самые ранние известные таблицы рифм, помогающие точнее, чем Цеюнь, понять произношение неизвестного иероглифа. Юньцзин был создан намного позже Цеюня, его авторы попытались реконструировать фонетику времён Цеюня на основе анализа закономерностей отношений инициалей и финалей.

Юньцзин имеет четыре раздела по четырём тонам. В секции каждого тона имеется 43 таблицы по 4 ряда и 23 колонки. В каждой ячейке находится ханьцзы, омонимичный к использованному в Цеюне (если он существует). Каждый класс омонимов возможно разделить по следующим категориям.

  1. Тон; финали с /p/, /t/ и /k/ считались слогами с «входящим тоном», вариантами слогов, оканчивавшихся на /m/, /n/ и /ŋ/, а не отдельными финалями.
  2. Номер таблицы (1—43). Каждая таблица имеет отношение к одному или более классу рифм из 95 классов Цеюня. Классы не делятся на две таблицы. 34 из 95 рифм Цеюня оканчиваются на /p/, /t/ или /k/ и считаются вариантами, отличающимися от прочих финалей лишь тоном. Распределение остальных 64 классов рифм организовано по-другому: объединением слогов, отличающихся лишь медиалями и объединением слогов с одинаковыми инициалями (например, Шаблон:IPA, Шаблон:IPA, Шаблон:IPA) — они не встречаются с одной и той же инициалью и объединяются). Рифмы, отличающиеся только огубленностью, никогда не группировались.
  3. Класс (děng 等 дэн «класс», «уровень») — I, II, III или IV, по номеру строки. Здесь категоризация осуществлялась по признаку палатализации инициали (ретрофлексные противопоставляются мягким и альвеолярным) или медиали (/i/, /j/, /ji/ или пропуск, согласно Пуллиблэнку.
  4. Инициаль (shēngmǔ 聲母 шэнму «мать звука»), по номеру столбца. В Юньцзине различается 36 инициалей, но в каждой таблице лишь 23 колонки: палатальные, ретрофлексные и зубные согласные сгруппированы.

Каждая инициаль располагается в соответствии с:

  1. Местом артикуляции:
губные согласные (chún 脣 «губа»),
альвеолярные согласные (shé 舌 «язык»),
заднеязычные согласные ( 牙 «клык»),
аффрикаты и сибилянты (chǐ 齒 «передние зубы»), и горловые (hóu 喉 «горло»)
  1. Фонация: глухие (qīng 清 «чистый»), глухие придыхательные (cìqīng 次清 «вторичные чистые»), звонкие (zhuó 濁 грязные) или носовые или плавные согласные (qīngzhuó 清濁 «чистые грязные»)

Внутри каждой из 43 таблиц имеется следующая классификация:

  1. По «шэ» (攝) — аналогично классам рифм в Цеюнь.
  2. По признаку «внутренний/наружный» (nèiwài, 內外). Значение этого термина спорно, либо имеется в виду высота медиали (наружные финали имеют гласную нижнего подъёма, (Шаблон:IPA или Шаблон:IPA), а «наружные» финали — гласную высокого или среднего подъёма.
  3. "Открытый рот (kāikǒu 開口) или «закрытый рот» (hékǒu 合口), огубленность.

Деление

Когда два или больше класса рифм Цеюня оказываются в одной таблице, они обычно занимают разные строки. В трёх случаях один класс разделён более чем на одну строку.

  1. Пять классов рифм разделены по признаку наличия/отсутствия медиали /j/: 戈 -wa -jwa (столбцы 1 и 3); 麻 -æ, -jæ (строки 2 и 3); 庚 -æng, -jæng (строки 2 и 3); 东 -uwng, -juwng (строки 1 и 3); 屋 -uwk, juwk (строки 1 и 3). Помещая их в разные строки, авторы указывали на отличия в финалях во времена Цеюня.
  2. Некоторые «чунню» 重纽 «повторные узлы» — класс рифм, содержащий слившиеся позже финали раннесредневекового языка. Одна из них помещается в третью строку, а другая в четвёртую. Во всех этих случаях парные финали одинаково звучат во всех современных диалектах китайского, а также в других языках: японских и корейских китаизмах. Во вьетнамских заимствованиях они звучат по-разному. Обычно в современных языках такие финали палатализированы, хотя во вьетнамском палатализированы только финали четвёртой строки. Карлгрен игнорировал эти отличия, но все современные исследователи считают их значимыми. Современные реконструкции обычно включают большее количество палатализированных финалей в четвёртой строке, чем в третьей. Например, /j/ — 4-я строка, /i/ — 3-я; /ji/ — 4-я строка, /j/ — 3-я, /ji/ — 4-я строка, /i/ — 3-я.
  3. Выше отмечалось, что палатализованные, ретрофлексные и альвеолярные аффрикаты находились в одной колонке. Если финаль встречается более чем после одной такой инициали, её делят по строкам: слоги с ретрофлексной инициалью идут во вторую строку, палатальные — в третью, альвеолярные — в четвёртую.

Приведённая таблица иллюстрирует появление финалей из соответствующих столбцов при каждой инициали.

Строка P T Tr K TS TSr TSy l y
I + + + + (кроме /z/) +
II + + + + иногда
III-я независимая + +
III смешанная, III чунню + + + + (4 класс рифм) + (2 класс) + (3класс) +
III/4-чунню + +
IV + + + + + +

Инициали среднекитайского

Ранний среднекитайский Поздний среднекитайский Путунхуа
/ʔ/ /ʔ/
/ŋ/ = ng /ŋ/
/ɲ/ = ny /r/ /r/ = r
/ɳ/ = nr /ɳ/ /n/ = n
/l/ = l /l/ /l/ = l
губные = p, ph, b, m губные,
губно-зубные
губные,
губно-зубные = b, p, m;
f
велярный взрыв или фрикатив = k, kh, g, x, h велярные палатальные сибилянты + i,
палательные сибилянты + y,
велярные = j, q, x;
k, g, h
альвеолярные сибилянты = ts, tsh, dz, s, z альвеолярные сибилянты палатальные сибилянты + i,
палатальные сибилянты + y,
альвеолярные сибилянты = j, q, x;
z, c, s
альвеолярные взрывы = t, th, d альвеолярные взрывы альвеолярные взрывы = t, d
палатальные сибилянты = tsy, tsyh, dy, sy, zy ретрофлексные сибилянты ретрофлексные сибилянты = zh, ch, sh
ретрофлексные сибилянты = tsr, tsrh, dr, sr, zr
ретрофлексные взрывы = tr, trh, dr ретрофлексный взрыв

Финали среднекитайского

Реконструированные финали китайского. В таблице не указаны слоги с финалями «входящего тона» (кончающимися на /p/, /t/ и /k/), но их легко образовать, заменив Шаблон:IPA на Шаблон:IPA, Шаблон:IPA на Шаблон:IPA, а Шаблон:IPA на Шаблон:IPA. Также следует учитывать, что не вся таблица выполнена в МФА.

Легенда:

  • L, M, N, R = одиночные l, m, n, r
  • K = велярные (k, g, h)
  • P = губные (p, b)
  • T = альвеолярные (t, d)
  • S = альвеолярные сибилянты (c, z, s)
  • Š = ретрофлексные сибилянты (ch, zh, sh)
  • J = палатальные сибилянты (q, j, x)

Например: надпись «Jie, PMŠai» означает, что имеется финаль типа Jie (qie, jie, xie) с любым палатализованным велярным или альвеолярным сибилянтом, иначе после губных (P), ретрофлексных сибилянтов (Š) и Шаблон:IPA идёт -ai.

  • Кроме того, разделение косой чертой означает, что возможны оба варианта.
  • Вариант в скобках используется намного реже, чем без скобок.
  • Запись yao < Шаблон:IPA, ao < Шаблон:IPA означает, что финаль yao используется, если раннесредневековая форма начинается на Шаблон:IPA, а ao — если на Шаблон:IPA.
  • Запись Ši, Še/Se < SR- означает, что обычная финаль — Ši, но если раннесредневековая форма начиналась на ретрофлексный сибилянт, используется либо Še, либо Se.
Класс рифм в Юньцзин Класс рифм в Цеюнь Строка Огубленность Карлгрен Ван Ли Ли Жун Эдвин Пуллиблэнк Уильям Бекстер Абрахам Чан Путунхуа
Ранне-
средневековый
Поздне-
средневековый
Цзиньлин Луоян Обычно С -p/t/k
果 (внешний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
假 (внешний) II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
遇 (внутренний) I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
蟹 (внешний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
IV Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
IV + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
止 (внутренний) III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
效 (внешний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
IV Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
流 (внутренний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
咸 (внутренний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
IV Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
深 (внутренний) III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
山 (внешний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
IV Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
IV + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
臻 (внутренний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
欣(殷?) III-indep Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-indep + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
宕 (внешний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
江 (внешний) II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
曾 (внутренний) I Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
梗 (внешний) II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
II + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III/4-chongniu + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
IV Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
IV + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
通 (внутренний) I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
I + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA
III-mixed + Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA Шаблон:IPA

Тоны

Относительно вида слога древнекитайского языка идут споры, однако обычно принимаются следующие постулаты.

  1. Слог состоял из инициали, необязательной медиали /r/ (но не /j/ или /w/), централи, необязательных терминали и пост-терминали (/s/ или /ʔ/).
  2. Тонов в понятии современного или средневекового китайского не было, однако различались слоги некого типа A и типа B. Лингвисты имеют отличные мнения насчёт того, в чём именно было отличие.
  3. В отличие от раннесреднекитайского, в древнекитайском не было палатальных и ретрофлексных согласных, зато имелись лабиовелярные (/kʷ/).
  4. Имелось шесть основных гласных (/a/, /i/, /e/, /o/, /u/, Шаблон:IPA).
  5. Кроме финалей раннесреднекитайского имелась также финаль /r/.

Древнекитайский превратился в раннесреднекитайский после следующих изменений.

  • Терминаль /r/ превращается в /n/; /j/ после /a/ опускается; /k/ исчезает после /s/; /t/ перед /s/ превращается в /j/.
  • Из суффиксов-посттерминалей развиваются тоны: 2-й из /-s/, 3-й из /ʔ/. Суффиксация была частью древнекитайской морфологии.
  • Гласные заднего ряда /o/ и /u/, если за ними следует корональный согласный (/j/, /n/, /r/, /t/), превращаются в /w/ + гласный переднего ряда.
  • Лабиовелярные согласные превратились в пары «велярный + /w/», слившиеся с /w/ от разделения /o/ и /u/.
  • Слоги типа B получили медиаль /j/. Она сливалась с предыдущим корональным согласным и образовывала палатальный согласный. Иногда у следующего гласного повышался подъём.
  • Глайд /r/ исчез, однако перед этим он успел превратить предшествующий согласный в ретрофлексный и изменял гласный: его артикуляция перемещалась вперёд, сам он часто огублялся.
  • Произошли значительные изменения в централях. В слогах типа A Шаблон:IPA становилось Шаблон:IPA перед /r/; после корональных согласных — становилось Шаблон:IPA, после велярных — Шаблон:IPA. после губных — Шаблон:IPA. В слогах типа B Шаблон:IPA после /r/ или коронального превратились в Шаблон:IPA, иначе — в Шаблон:IPA.

См. также

Примечания

Шаблон:Примечания

Литература

на русском языке
на других языках
  • Chen, C.-Y. (2001). Tonal evolution from pre-Middle Chinese to modern Pekinese: three tiers of changes and their intricacies. Berkeley, CA: Project on Linguistic Analysis, University of California.
  • Newman, J., & Raman, A. V. (1999). Chinese historical phonology: a compendium of Beijing and Cantonese pronunciations of characters and their derivations from Middle Chinese. LINCOM studies in Asian linguistics, 27. Muenchen: LINCOM Europa. ISBN 3-89586-543-5
  • Ulving, T., & Karlgren, B. (1997). Dictionary of old and middle Chinese: Bernhard Karlgren’s Grammata serica recensa alphabetically arranged. Orientalia Gothoburgensia, 11. Göteborg: Acta Universitatis Gothoburgensis. ISBN 9173462942
  • Pulleyblank, E. G. (1991). Lexicon of reconstructed pronunciation in early Middle Chinese, late Middle Chinese, and early Mandarin. Vancouver: UBC Press. ISBN 0-7748-0366-5
  • Pulleyblank, E. G. (1984). Middle Chinese: a study in historical phonology. Vancouver: University of British Columbia Press. ISBN 0-7748-0192-1

Ссылки

Шаблон:Китайский язык

  1. Baxter, William H. III 1992. A Handbook of old Chinese phonology. Trends in Linguistics Studies and Monographs 64. Berlin: Mouton de Gruyter. Stimson, Hugh M. 1976. T’ang Poetic Vocabulary. Far Eastern Publications, Yale University.
  2. 據polyhedron, zgheng, blankego:《廣韻》全字表,2007年4月7日。